Naukowcy ostrzegają: Świat w obliczu potężnego wybuchu wulkanu

2024-12-24 20:00:07(ost. akt: 2024-12-24 20:05:35)

Autor zdjęcia: Erupcja wulkanu na półwyspie Reykjanes Fot. PAP/EPA/ANTON BRINK

W 1815 roku indonezyjski wulkan Tambora wybuchł z niszczycielską siłą, zapisując się w historii jako najpotężniejsza erupcja wulkaniczna. To wydarzenie schłodziło planetę, wywołało globalne kryzysy i zapisało się w kulturze. Dziś, w obliczu kryzysu klimatycznego, naukowcy ostrzegają: kolejna potężna erupcja jest tylko kwestią czasu.
Erupcja wulkanu Tambora w 1815 roku była punktem zwrotnym w historii klimatu i ludzkości. Kataklizm wyrzucił ogromne ilości dwutlenku siarki do atmosfery, co doprowadziło do ochłodzenia Ziemi o około 1 stopień Celsjusza. W konsekwencji rok 1816 zapisał się jako „rok bez lata”. Nieurodzaj, głód i epidemie zdziesiątkowały populację, a niezwykle zimne lato zainspirowało Mary Shelley do napisania powieści „Frankenstein”.

Współczesna nauka odkrywa coraz więcej szczegółów na temat wpływu takich erupcji. Maleńkie cząsteczki aerozolu powstałe z dwutlenku siarki odbijają promienie słoneczne, ochładzając planetę. Badania rdzeni lodowych i słojów drzew ukazują, że erupcje takie jak Tambora czy wcześniejsza Samalas w 1257 roku miały globalne konsekwencje klimatyczne.

Obecnie naukowcy przewidują, że istnieje 1 do 6 szans na potężną erupcję w tym stuleciu. W świecie zmienionym przez kryzys klimatyczny skutki mogą być jeszcze bardziej druzgocące. Wyższe temperatury atmosferyczne i zmiany w cyrkulacji powietrza mogą wzmocnić chłodzący efekt takich erupcji, ale jednocześnie zakłócić systemy monsunowe i wpłynąć na globalne bezpieczeństwo żywnościowe.

Co więcej, topniejący lód i ekstremalne opady deszczu mogą przyspieszyć erupcje, a 800 milionów ludzi mieszkających w pobliżu aktywnych wulkanów jest szczególnie narażonych. Brak przygotowania na taki scenariusz — od zabezpieczenia dostaw żywności po plany ewakuacyjne — może prowadzić do katastrofalnych strat ludzkich i gospodarczych.

Chociaż nauka coraz lepiej rozumie zjawiska wulkaniczne, nadal niemożliwe jest przewidzenie dokładnego miejsca i czasu kolejnej potężnej erupcji. Świat, zdaniem ekspertów, musi działać już teraz, aby zmniejszyć ryzyko przyszłego chaosu.


Źródło: CNN