Szwedzki sposób na trzeźwość: bezalkoholowe święta i zamknięte sklepy

Dla wielu krajów grudzień to czas wzmożonego spożycia alkoholu. W Wielkiej Brytanii aż dwie trzecie mieszkańców deklaruje, że pije więcej w okresie świątecznym - pisze brytyjski dziennik "The Guardian". Tymczasem w Szwecji coraz więcej osób decyduje się na całkowitą rezygnację z alkoholu w grudniu.

Tradycja Vit Monat (Białego Miesiąca) – a w szczególności Vit Jul – była początkowo inicjatywą charytatywną zorganizowaną jako projekt bliźniaczy z Finlandią, zachęcającą ludzi od całkowitego powstrzymania się od spożywania alkoholu przez cały miesiąc. Na przestrzeni ostatnich 15 lat zyskała jednak znacząco na popularności, powoli zakorzeniając się w szwedzkiej kulturze. Jak mówi założyciel browaru Vega Bryggeri w wywiadzie dla "Guardiana", coraz więcej Szwedów postrzega Boże Narodzenie jako czas dla rodziny, nie dla alkoholu. Dodatkowym motywatorem są odległości – podróżowanie do bliskich w czasie świąt wymaga abstynencji, a Szwedzi bardzo mocno przestrzegają prawa zabraniającego prowadzenia pojazdów pod wpływem alkoholu.

Fenomen „Vit Jul” jest ściśle powiązany z tak zwanym Systembolaget – państwowym monopolem na sprzedaż alkoholu. W Szwecji alkohol można nabyć wyłącznie w specjalistycznych sklepach z logo Systembolaget, które działają według surowych zasad. Sklepy są otwarte od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00–19:00 oraz w soboty od 10:00 do 15:00. W niedziele i święta są zamknięte, co dodatkowo ogranicza możliwość impulsywnego zakupu alkoholu. Klienci muszą mieć ukończone 20 lat, aby kupić alkohol, sklepy nie oferują żadnych promocji ani rabatów, a napoje alkoholowe nie są przechowywane w lodówkach, aby zniechęcić do ich natychmiastowej konsumpcji. Wprowadzenie takich regulacji miało na celu zmianę kultury picia w Szwecji – od tradycyjnego upijania się do bardziej świadomego spożywania alkoholu.

Równolegle promowane są napoje bezalkoholowe. Szwedzki browar Vega Bryggeri, którego piwo bezalkoholowe stanowi 15% produkcji, odnotowuje wzrost popularności takich produktów. Jak podkreśla dyrektor zarządzający browaru, młodsze pokolenie coraz częściej wybiera zdrowy styl życia zamiast alkoholu – młodzi nie chcą być widziani w staniu upojenia na mediach społecznościowych ani zmagać się z kacem jeśli następnego dnia muszą iść do pracy.

Dzięki długotrwałym działaniom edukacyjnym i regulacyjnym Szwecja osiągnęła imponujący wynik: według raportu Centralnego Stowarzyszenia Informacji o Alkoholu i Narkotykach, spożycie alkoholu systematycznie spada wśród Szwedów, szczególnie wśród osób poniżej 50. roku życia.

„Vit Jul” to nie tylko wybór indywidualny, ale także przykład, jak społeczeństwo może wspólnie działać na rzecz zdrowia i odpowiedzialności. W Szwecji alkohol jest traktowany jako problem społeczny, który wymaga wspólnych rozwiązań – i jak dotąd, ten model działa skutecznie.

Źródło: The Guardian