Woda „przekwita” po świętym Janie. Co mówi tradycja, a co nauka?
2025-06-24 12:22:43(ost. akt: 2025-06-24 13:23:22)
Zdjęcie jest tylko ilustracją do tekstu
Zgodnie z ludowymi wierzeniami, kąpiele w naturalnych akwenach stają się bezpieczne dopiero po 24 czerwca, czyli po święcie Jana Chrzciciela. Właśnie wtedy – jak głosi tradycja – „przekwita woda”. Ale co właściwie oznacza ten termin?
„Przekwitanie wody” – co to znaczy?
Kiedy przekwita woda? Mówi się, że dzieje się to 24 czerwca, czyli po "świętym Janie".
Według dawnych przesądów, przed św. Janem woda w rzekach i jeziorach miała być niebezpieczna, pełna złych mocy i… topielców. Dopiero gdy święty Jan „ochrzci wodę”, kąpiel staje się bezpieczna.
Popularne powiedzenie głosiło:
„Dopiero gdy św. Jan wodę ochrzci, nic złego człowiekowi nie może grozić.”
„Dopiero gdy św. Jan wodę ochrzci, nic złego człowiekowi nie może grozić.”
Noc świętojańska – niezwykły czas i pradawne zwyczaje
Kąpiele w noc świętojańską miały też symboliczne znaczenie – wierzono, że oczyszczają ze złych mocy i przynoszą szczęście, odwzajemnioną miłość, udane małżeństwo i błogosławieństwo w rodzicielstwie. Dziewczęta, które szukały miłości, puszczały na wodę własnoręcznie uplecione wianki z polnych i ogrodowych kwiatów, często przyozdobione świeczkami.
Kąpiele w noc świętojańską miały też symboliczne znaczenie – wierzono, że oczyszczają ze złych mocy i przynoszą szczęście, odwzajemnioną miłość, udane małżeństwo i błogosławieństwo w rodzicielstwie. Dziewczęta, które szukały miłości, puszczały na wodę własnoręcznie uplecione wianki z polnych i ogrodowych kwiatów, często przyozdobione świeczkami.
Zgodnie z tradycją:
— Wianek płynął równo lub został wyłowiony przez chłopca → szybkie zamążpójście.
— Wianek zaplątał się w roślinach → dziewczyna pozostanie panną przez kolejny rok.
— Zgaśnięcie świeczki, przewrócenie lub zatonięcie → oznaka nadchodzących trudności.
— Wianek płynął równo lub został wyłowiony przez chłopca → szybkie zamążpójście.
— Wianek zaplątał się w roślinach → dziewczyna pozostanie panną przez kolejny rok.
— Zgaśnięcie świeczki, przewrócenie lub zatonięcie → oznaka nadchodzących trudności.
Przysłowia na świętego Jana
W polskiej kulturze funkcjonuje wiele przysłów związanych z dniem św. Jana. Oto niektóre z nich:
„Chrzest Jana w deszczowej wodzie trzyma zbiory w przeszkodzie.”
„Do świętego Jana o deszcz prosić trzeba, później baba zapaską napędzi go z nieba.”
„Gdy Jan z deszczem przybywa, to słota bywa także i we żniwa.”
„Gdy święty Jan łąkę kosi, lada baba deszcz uprosi.”
„Jak święty Jan się obwieści, takich będzie dni czterdzieści.”
„Już przed świętym Janem, zajmij się swym sianem.”
„Kiedy z Janem przyjdą deszcze, to sześć niedziel kropi jeszcze.”
„Przed świętym Janem najdłuższy dzień panem.”
W polskiej kulturze funkcjonuje wiele przysłów związanych z dniem św. Jana. Oto niektóre z nich:
„Chrzest Jana w deszczowej wodzie trzyma zbiory w przeszkodzie.”
„Do świętego Jana o deszcz prosić trzeba, później baba zapaską napędzi go z nieba.”
„Gdy Jan z deszczem przybywa, to słota bywa także i we żniwa.”
„Gdy święty Jan łąkę kosi, lada baba deszcz uprosi.”
„Jak święty Jan się obwieści, takich będzie dni czterdzieści.”
„Już przed świętym Janem, zajmij się swym sianem.”
„Kiedy z Janem przyjdą deszcze, to sześć niedziel kropi jeszcze.”
„Przed świętym Janem najdłuższy dzień panem.”
Według nauki "przekwitanie wody", czyli zjawisko zakwitu sinic, może wystąpić w różnych momentach, ale najczęściej obserwuje się je w okresie letnim, zwłaszcza pod koniec czerwca i na początku lipca. Decydujące znaczenie mają warunki pogodowe, takie jak wysoka temperatura wody i powietrza, słaby wiatr oraz nasłonecznienie.
źródło: Gazeta.pl/ red.
Komentarze (0) pokaż wszystkie komentarze w serwisie
Komentarze dostępne tylko dla zalogowanych użytkowników. Zaloguj się.
Zaloguj się lub wejdź przez